Zespół niespokojnych nóg a bezsenność

Zespół niespokojnych nóg jest chorobą, na którą prawdopodobnie cierpi – jak podają niektóre statystyki – 30% ludzkości. Są to tylko przypuszczenia, ponieważ wiele osób mających problemy z niesfornymi nogami, czasem też z rękami, nie zdaje sobie sprawy, że to jest choroba, którą należy leczyć. Jej najbardziej dolegliwym rezultatem jest bezsenność, tzn. opóźnione zasypianie lub wielokrotne wybudzanie się w nocy na skutek gwałtownych ruchów kończyn.

Zespół niespokojnych nóg a nocne kurcze mięśniowe

Tych dwóch dolegliwości, które to zakłócają sen, nie można mylić. Bolesne skurcze łydek łatwo jest opisać. Pojawiają one w wyniku zmęczenia czy na skutek niedoboru elektrolitów. Owszem, czasami mogą towarzyszyć RLS ( to jest skrót choroby: zespół niespokojnych nóg, wzięty z pierwszych liter nazwy angielskiej), ale nie są tożsame. Po zażywaniu leków na skurcze, objawy RLS występują nadal.

Trudności w diagnozowaniu zespołu niespokojnych nóg

Chory podejrzewający u siebie czy bliskiej osoby zespół niespokojnych nóg powinien zgłosić się do neurologa. Jest to bowiem choroba neurologiczna, pojawiająca się na skutek niedoborów dopaminy w mózgu. Jej powodem bywa też niedobór żelaza, dlatego często przydarza się ta przykra dolegliwość kobietom w ciąży.

Nie istnieją żadne badania, przy pomocy których trafnie można postawić diagnozę. Lekarz opiera się tylko na opisie dolegliwości przez pacjenta. Jednak pacjenci mają trudności z przekazaniem swoich odczuć. Nieprzyjemne wrażenia określają jako mrowienie, kłucie , uczucie ciężkości głęboko w mięśniach czy przy kości. RLS towarzyszy często zespół okresowych ruchów kończyn, co polega na powtarzaniu co kilka – kilkadziesiąt sekund zginania nóg w stawach skokowych, czasami w stawach kolanowych i biodrowych.

Przymus zginania kończyn występuje w okresie spoczynku, najczęściej w nocy, między północą a czwartą rano. Chory się wtedy budzi, więc jest niewyspany, a w ciągu dnia jest na skutek niewyspania mniej aktywny, mniej skoncentrowany, nerwowy, mniej wydajny w pracy. Jest to więc poważny problem społeczny, a nie sprawa indywidualna . W trakcie dnia, kiedy chory dłuższy czas pozostaje w pozycji siedzącej, występuje u niego przymus poruszania kończynami. Rozprostowuje więc nogi, nagle wstaje, stale porusza palcami, ma przymus chodzenia.

Kto cierpi na zespół niespokojnych nóg?

Bardzo często ta choroba występuje w obrębie rodziny, jest więc uwarunkowana genetycznie. Bywa, że zapadają na nią kobiety w ciąży (niedobory żelaza), chorzy na cukrzycę oraz na niewydolność nerek, na reumatoidalne zapalenie stawów. Chorują osoby w średnim i starszym wieku, choć przydarza się to także młodzieży, co trzeci potencjalny pacjent to osoba poniżej dwudziestego roku życia, częściej są to kobiety. Samoistne ustępowanie choroby zachodzi tylko u około 15% chorych, należy więc poddać się leczeniu.

Jak się leczy zespół niespokojnych nóg?

Terapię należy przeprowadzać pod kierunkiem neurologa. W leczeniu podaje się leki uzupełniające niedobory dopaminy, podobnie jak w przypadku choroby Parkinsona, która to choroba jest o wiele bardziej znana, mimo że rzadziej występuje. Należy je zażywać na pól godziny – godzinę przed snem.

W przypadku braku poprawy stosuje się opioidy, np. kodeinę. Należy zmienić też styl życia: zrezygnować z kawy, nikotyny i alkoholu albo znacznie ograniczyć spożywanie używek. By poprawić jakość snu, nie dopuszczając do samowolnych ruchów kończyn podczas snu, należy bandażować na noc nogi lub zakładać pończochy uciskowe, przed snem – wyjść na spacer, zrobić gimnastykę nóg, wymasować kończyny, umyć nogi w ciepłej wodzie , następnie zrobić zimny okład, albo odwrotnie – do mycia użyć zimnej wody, a kompres zrobić ciepły.

Nie można też zapomnieć o higienie snu, a więc trzeba wywietrzyć sypialnię, założyć wygodny strój nocny, chodzić spać o tej samej porze, nie czytać w łóżku ani nie oglądać telewizji. Te nawyki ułatwiają zasypianie. Najdogodniejsza pozycja do snu dla osób budzących się z powodu ruchów kończyn to leżenie na boku z poduszką miedzy kolanami.

Podsumowując, najprawdopodobniej cierpisz, na zespół niespokojnych nóg, jeśli odczuwasz nieprzyjemne wrażenia w kończynach dolnych, które trudno ci określić słowami, odczuwasz przymus ruchu w czasie spoczynku, zwłaszcza w godzinach wieczornych i nocnych.

Prawdopodobieństwo takiej diagnozy wzrasta, gdy cierpisz na bezsenność, objawy występują od pewnego czasu i się powtarzają, a w rodzinie znajdują się osoby uskarżające się na te same dolegliwości. Pora więc się udać do lekarza. Zdrowy, wartościowy sen, dający wypoczynek i siły na następny dzień jest wart starań. Nie lekceważ tej choroby.